Centar za građansko obrazovanje (CGO) povodom Međunarodnog dana demokratije, koji se obilježava svakog 15. septembra, ukazuje na zabrinjavajući trend krize reprezentativne demokratije a što potvrđuje i činjenica da skoro tri petine građana i građanki nemaju povjerenja u političke stranke, a od ključnih institucija najmanje povjerenja generiše Skupština Crne Gore.
Podaci iz istraživanja javnog mnjenja koje je za potrebe CGO-a uradio Ipsos Strategic u junu 2019.
Građani i građanke očito prepoznaju da demokratski mehanizmi i instituti sve manje služe afirmaciji demokratskih vrijednosti. To zahtijeva promjenu pristupa i u institucijama i u političkim partijama kako bi vratili izvornim vrijednostima i stavili javni ispred pojedinačnog i partikularnog interesa.
Institucije demokratije su pod pritiskom u zemljama Evrope, te je to razlog djelovanja građanskih struja ka izgradnji i proširenju opsega onog što građani i građanke mogu i treba da očekuju od demokratije, ocjenjujeFreedom Houseu svom izvještaju za 2019, uz naglasak da demokratija ostaje još uvijek samo obećanje. Upravo je Freedom Houseuvrstio Crnu Goru među zemlje sa antidemokratskim liderimau centralnoj Evropi i Balkanu, ocjenjujući: „Na Balkanu, Aleksandar Vučić u Srbiji i Milo Đukanović u Crnoj Gori nastavili su da konsolidiju državnu moć oko sebe i svojih klika, podrivajući osnovne standarde dobre vladavine i prekoračujući ustavna ovlašćenja”.
I Izvještaj Evropske komisije za 2019. donosi Crnoj Gori prosječnu ocjenu ograničenog napretka za 33 pregovaračka poglavlja, a što znači da Crna Gora ne produkuje očekivane mjerljive rezultate na koje se obavezala kroz proces pristupanja EU.
Ujedinjene nacije ove godine podsjećaju zemlje širom svijeta da se demokratija tiče građana i građankii da se kao dvosmjerni proces izgrađuje na kontinuiranom dijalogu između civilnog društva i političkih struktura, naglašavajući da taj dijalog mora imati realan uticaj na političke odluke. U Crnoj Gori je i to u padu jer se učešće civilnog društva nerijetko svodi na puki štrik uz trajuće prljave kampanje protiv kritički orijentisanih nevladinih organizacija i njihovih lidera što dodatno otežava uspostavljanje sadržajne i konstruktivne komunikacije oko pitanja od javnog interesa. Kao da se zaboravlja da su građani i građanke ti koji daju legitimitet vlasti, a zauzvrat treba da dobiju zaštitu i učinkovito sprovođenje i poštovanje ljudskih prava. Zato je vraćanje demokratije u službu građana i građanki više nego opravdan zahtjev.
Međunarodni dan demokratije uspostavio je UN 15. septembra 2007. uz poziv vladama svih zemalja za jačanjem nacionalnih programa posvećenih promociji i konsolidaciji demokratije, a obilježava se od 2008.
Željka Ćetković, saradnica na programima