Centar za građansko obrazovanje (CGO) koristi priliku da uoči 26. juna – Međunarodnog dana podrške žrtvama torture – pozove nadležne institucije da razmotre dosadašnje rezultate i preduzmu mjere radi unaprijeđenja primjene zakona i ratifikovanih međunarodnih akata u ovoj oblasti.
Podaci iz međunarodnih izvještaja ukazuju na žrtave torture ili zlostavljanja u Crnoj Gori, ali i da crnogorski sudovi ne primijenjuju do kraja domaće zakone i da pogrešno tumače međunarodno humanitarno pravo u presudama. Primjeri torture prema osobama u zatvorima, policijskim stanicama, neuropsihijatrijskim i socijalnim ustanovama, ali i u izbjegličkim kampovima ostaju neadekvatno procesuirani. Takođe, vrijedi ukazati i na prijetnju od porasta novih pojavnih oblika torture koji se mogu prepoznati u slučajevima porodičnog i sve izraženijeg vršnjačkog nasilja.
CGO podsjeća i na jedan od javnosti najpoznatnijih slučajeva torture prema pokojnom Aleksandru Pejanoviću, koga su 2008. u dva navrata brutalno pretukli pripadnici specijalne interventne jedinice policije u pritvorskoj jedinici u Podgorici, a koji suštinski ni do danas nije u cjelosti rasvijetljen. Dodatno, učinak Crne Gore u procesuiranju ratnih zločina počinjenih tokom 90-ih godina i odnos prema žrtvama tih zločina je krajnje zabrinjavajući na što ukazuje i Evropska komisija i Evropski parlament.
CGO cijeni da se moraju uložiti veći napori da se stvore uslovi za uspostavljanje novih mehanizama u borbi protiv torture u bilo kojem obliku, ali i da se podstakne efikasnija saradnja institucija i nevladinog sektora. Takođe, CGO ukazuje da se neefikasnim vođenjem postupaka od strane crnogorskih pravosudnih institucija, koji rezultiraju uslovnim osudama i često značajno ublaženim kaznama, promoviše nekažnjivost, ohrabruje mučenje i zlostavljanje, krše međunarodni standardi poštovanja ljudskih prava a time se dovodi u pitanje i kapacitet pravosudnih organa u procesu uspostavljanja vladavine prava.
Konvencija protiv mučenja i drugih surovih, neljudskih i ponižavajućih kazni i postupaka, usvojena je pod okriljem UN-a 1984, a Crnu Goru pored ove Konvencije na borbu protiv svih oblika torture obavezuje i Opcioni protokol uz Konvenciju protiv mučenja, kojim je ustanovljen sistem nadgledanja zatvorskih i pritvorskih jedinica od strane Potkomiteta za spriječavanje mučenja.
Tamara Milaš, saradnica na programima