Posljednjeg dana Festivala filma o ljudskim pravima UBRZAJ biće prikazana tri filma koja snažno dijele, provociraju i uznemiruju, ali istovremeno inspirišu i motivišu prikazujući hrabrost i odlučnost kao najvjernije zaštitnike ličnosti i identiteta.
Podgorička publika će imati priliku da vidi kratak dokumentarac u 17h00 Ja kad sam bila klinac bila sam klinka, nakon čega slijedi u 18h00 sada posebno aktuelan Pussy Riot – pank molitva, a Festival zatvara ostvarenje Plava je najtoplija boja, film koji ne prestaje izazivati burne reakcije, ali se uprkos pritiscima prikazuje i osvaja nagrade.
Ja kad sam bila klinac bila sam klinka je svojevrsni cinéma vérité, kroz koji režiserka Ivana Todorović, vodi publiku u živote onih koji su potisnuti na margine medija i društva. To je film o ljubavi, sreći i želji za pripadanjem, film o Goci koja je transvestit u Beogradu, glavnom gradu zemlje u kojoj je organizovanje i učestvovanje na Paradi ponosa zabranjeno. Svoj 39. rođendan odlučuje da proslavi na sceni pred publikom. I tako im priča priču svog života: Ja, kad sam bila klinac, bila sam klinka, koja nikoga neće ostaviti ravnodušnim. Nekoliko mjeseci nakon nastanka ovog filma Goca je počela da radi kao aktivista, boreći se za prava transeksualnih osoba u Srbiji, napustila je svoj prethodni posao i još uvijek je u potrazi za svojom srodnom dušom. Ja kad sam bila klinac bila sam klinka proglašen je Najboljim balkanskim dokumentarnim filmom u 2013, Najboljim kratkim filmom u 2013 kao i Najboljim dokumentarnim filmom u Srbiji 2013.
U 18h00 na programu je Pussy Riot – pank molitva – zajedničko ostvarenje producenta Majka Lernera i režisera Maksima Pozdrovkina. Film nam oslikava priču tri mlade žene, Nađe, Maše i Katje, članica ruske feminističke art grupe Pussy Riot, koje su izvele politički protestni performans pank molitvu u trajanju od 40 sekundi u Hramu Hrista Spasitelja u Moskvi. Ovaj čin doveo je do njihovog hapšenja, optužbi za bogohuljenje i sudskog procesa koji je odjeknuo širom svijeta. Sa, do sada, neviđenim pristupom učesnicama i uz korišćenje ekskluzivnog materijala, film oktriva ljudska lica iza prepoznatljivih šarenih fantomki. Ovaj film je svjedočanstvo o cenzuri i represiji u današnjoj Rusiji. Prikazan je na brojnim festivalima, a na Sundance filmskom festivalu je osvojio Nagradu specijalnog žirija svjetskog bioskopskog dokumentarca.
Ovogodišnji Festival filma o ljudskim pravima UBRZAJ zatvoriće film Plava je najtoplija boja, smjela i društveno važna lezbijska drama Abdelativa Kešiša, koji je osvojio Zlatnu palmu i nagradu FIPRESCI na Kanskom filmskom festivalu 2013. Početak projekcije je u 20h00. Iako je u Kanu bio prava senzacija, film je ograničen za distribuciju u američkim bioskopima zbog višeminutnih i eksplicitnih erotskih scena, odnosno može se prikazivati samo u bioskopima u koje mogu ući osobe starije od 17 godina. Ovaj film daje uvid u jednu grandioznu ljubavnu priču, budi kontraverze, prelazi granice u umjetničkom i socijalno relevantnom kontekstu noseći poruku da je u redu biti svoj, i da se za svoja prava treba, uprkos svemu, istrajno boriti. U fokusu filma je petnaestogodišnja djevojčica, Adel, koja je u periodu sazrijevanja i sanja da doživi svoju prvu ljubav. Ona je uskoro i doživljava, ali vrlo drugačije od većine svojih vršnjakinja… Stiven Spielberg je u Kanu rekao “Za ovu veliku ljubavnu priču nismo znali kako će se odigrati, no bili smo istinski sretni što je neko imao hrabrosti da je ispriča na ovakav način. Pitanje “gay“ brakova je jedno od mnogih koje tišti Ameriku. Ovaj film nosi veoma snažnu, pozitivnu poruku”.
Četvrti Festival filma o ljudskim pravima UBRZAJ 2013 otvoren je 17. decembra u Crnogorskom narodnom pozorištu uručenjem nagrada za afirmaciju ljudskih prava i građanski aktivizam, koje su dodijeljene u dvije kategorije: kategorija izuzetnih pojedinaca i organizacija. Nakon uručenja nagrada uslijedila je projekcija proslavljenog dokumentarca koji je pomjerio granice dokumentaristike – Čin ubistva (The Act of Killing) režisera Džošue Openhajmera, dansko-norveško-britanske produkcije. Publika je bila u prilici da čuje i obraćanje autora putem video linka.
Drugog festivalskog dana publici su predstavljena ostvarenja Albertov put, Obrana i zaštita i Halimin put. Oni koji su ispratili prvu projekciju, prisustvovali su obraćanju režisera Albertovog puta – Predraga Bambića, s kim su, po završetku projekcije, diskutovali o različitim temama iz oblasti ljudskih prava i rada na ovom filmu. Trećeg dana su prikazani filmovi Više od meda, Gulabi banda i Epizoda u životu sakupljača željeza.
Festival organizuje Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa Crnogorskim narodnim pozorištem (CNP) i Beldocsom, a uz medijsko pokroviteljstvo RTCG i Vijesti, i uz podršku Kanadske ambasade.
Festival filma o ljudskim pravima Ubrzaj, prvi i jedni takve vrste u Crnoj Gori, ima za cilj da posredstvom filma doprinese podizanju svijesti građana i građanki o važnosti ljudskih prava i njihove zaštite i unaprijeđenja, kao i vrijednosnog okvira koji podstiče harmonične odnose među različitima po bilo kojem osnovu.
Dragana Koprivica, PR Festivala