Povodom 28. januara – Dana zaštite podataka o ličnosti, Centar za građansko obrazovanje (CGO) apeluje na nadležne institucije da ubrzaju proces donošenja novog Zakona o zaštiti podataka o ličnosti, koji bi u potpunosti bio usklađen sa Opštom uredbom Evropske unije o zaštiti ličnih podataka (GDPR), koja je stupila na snagu 25.maja 2018.
Podsjećamo da je u posljednjem Nezvaničnom dokumentu Evropske komisije o stanju u poglavljima 23 i 24 za Crnu Goru iz novembru 2019, konstatovano: ”U pogledu zaštite podataka o ličnosti, nivo kapaciteta i svijesti o svojim pravima i obavezama uopšteno je nizak u državnim organima, kod građana i u privatnom sektoru. Izazovi su i dalje prisutni kada je riječ o rješavanju pitanja koja se odnose na postupke, zakonodavstvo, mehanizme unutrašnje kontrole i unaprijeđenje svijesti”. U ovom dokumentu EK se, takođe, ocjenjuje da su kapaciteti Agencije za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama (AZLP) i dalje ograničeni.
CGO izražava zabrinutost zbog činjenice da je upravo kada se pojačava neophodnost unaprijeđenja kapaciteta AZLP-a na čelo njenog Savjeta imenovan doskorašnji direktor Agencije za sprječavanje korupcije (ASK), Sreten Radonjić, a imajući u vidu da relevantne međunarodne i domaće organizacije imaju jedinstven stav da za vrijeme svog mandata u ASK-u nije uspio da tu instituciju izgradi u kredibilnu, nezavisnu i efikasnu u procesuiranju korupcije. To dovodi u sumnju opredijeljenost vlasti da obezbijedi razvoj AZLP-a kako bi mogla sve svoje nadležnosti obavljati profesionalno.
CGO ukazuje da je u cilju bolje zaštite ličnih podataka građana neophodno sprovesti i adekvatne edukacije rukovodilaca zbirki o ličnim podacima, i to iz razloga što GDPR jasno propisuje da će svako čije se poslovanje zasniva na prikupljanju ličnih podataka biti u znatno većem riziku nego do sada. U slučaju da se utvrde određeni propusti u poslovanju pravnih subjekata i narušavanju privatnosti korisnika, uslijed krađe, gubitka ili neregularnog skladištenja njegovih podataka, propisan je niz ozbiljnih kaznenih mjera. Takođe, pored edukacije onih koji raspolažu i rukovode podacima građana, važno je raditi na jačanju svijesti kod samih građana o značaju zaštite sopstvenih podataka.
Stoga, CGO vjeruje da bi Vlada morala među svoje prioritete postaviti novi Zakon o zaštiti podataka o ličnosti po ugledu na najbolju praksu primjene evropskog propisa koji u svojoj preambuli ističe da je zaštita ličnih podataka jedno od temeljnih ljudskih prava. Ovo je posebno značajno s obzirom na ustaljenu praksu nipodaštavanja ličnih podataka kao vrijednosti i prilično nisku bezbjednosnu kulturu u Crnoj Gori kada je u pitanju zaštita ličnih podataka.
Tamara Milaš, koordinatorka programa Ljudska prava