Podaci o finansiranju medija iz sredstava 11 selektovanih i analiziranih javnih preduzeća u 2022. godini ukazuju da je najviše novca za medijske i vezane usluge izdvojila Elektroprivreda Crne Gore – 499 100,56 EUR, potom Air Montenegro – 249 217,08 EUR, te Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) – 79 168,65 EUR. Na četvrtom i petom mjestu su Plantaže (64 446,75 EUR), odnosno JP Morsko dobro (40 220,35 EUR) nalazi su Centra za građansko obrazovanje (CGO) dobijeni na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.
Pojedina javna preduzeća su nastavila sa praksom oglašavanja u neregistrovanom portalu IN4S za koji je EPCG tokom 2022. godine opredijelio 7986 EUR, Morsko dobro 5000 EUR, a CEDIS 3388 EUR, shodno dostupnim informacijama. Novim nacrtom Zakona o medijima predviđena je zabrana oglašavanja javnih preduzeća u medijima koji nisu registrovani/evidentirani shodno zakonima države Crne Gore, što je dobar iskorak ukoliko se u konačnici usvoji. Dodatno, CGO je predlagao i da unese odredba koja bi spriječi finansiranje medija iz javnih fondova koji krše Kodeks novinara Crna Gore.
Na crnoj listi (ne)transparentnosti analiziranih javnih preduzeća je JP Rudnik uglja, koji se u svom odgovoru CGO-u pozvao na „poslovnu tajnu“ nakon čega je upućena žalbu Agenciji za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama (AZLP). Takođe, Aerodromi CG već godinama ne odgovaraju na zahtjeve CGO-a čime su utvrdili svoje mjesto na listi netransparentnosti po ovom pitanju.
Pregled selektovanih i analiziranih javnih preduzeća i izdvajanja za medijske usluge tokom 2022. godine, koja su prepoznata i po ranijim izvještajima CGO-a i na evidentiranih reklama u medijima, po izdvajanjima novca za medijske usluge:
- EPCG – 499 100,56 EUR
- Air Montenegro – 249 217,08 EUR
- Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) – 79 168,65 EUR
- Plantaže – 64 446,75 EUR
- JP Morsko dobro – 40 220,35 EUR
- Monteput – 38 078,68 EUR
- Regionalni vodovod Crnogorsko primorje – 16 383,84 EUR
- Pošta CG – 11 311,65 EUR
- Nacionalni parkovi CG – 87,44 EUR
- Rudnik uglja Pljevlja – bez odgovora
- Aerodromi Crne Gore – bez odgovora
Finansiranje medija iz javnih fondova je u ranijem periodu često predstavljalo jedan od načina uticaja na medije, gdje su vlasti kroz politizovanu, diskrecionu, netransparentnu raspodjelu javnih fondova, kao i kroz subvencije medijima, uticale na uređivačke politike i medijsko tržište, a što je kritikovano u izvještajima relevantnih NVO i međunarodnih aktera.
Damir Nikočević, koordinator za razvoj