“Od ogromnog je značaja ulaganje u obrazovni sistem koji će uticati na razvijanje kritičke misli i dovesti do toga da se političkoj sceni vrate mladi koji su birači a ne politički navijači, kao i da se dekonstruišu stege konzervativizma, tradicionalizma i patrijarhalnosti”, poručeno je, između ostalog, sinoć na javnoj tribini o interkulturalnom razvoju u različitim opštinama u Crnoj Gori, koju je organizovao Centar za građansko obrazovanje (CGO) u JU Biblioteci “Radosav Ljumović” u Podgorici.
Svoja viđenja i stavove po pitanju prošle, sadašnje ali i daljeg razvoja situacije u vezi interkulturalizma i multikulturalizma u Crnoj Gori, dali su Sara Nikčević, savjetnica predsjednice Skupštine Glavnog grada, Srđan Perić, predsjednik i jedan od osnivača pokreta Preokret i Adnan Prekić, istoričar i profesor na Filozofskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.
“Multikuluralizam je izuzetno važna društvena kategorija koja se suočava sa izazovima, jer živimo u jednom specifičnom društvenom kontekstu sa različitim dinamikama i procesima. Multikulturalnost vidim kao vrijednost i pretpostavku za usaglašeno djelovanje institucija, što nije lako kod nas postići, ali smatram da može biti ostvarivo”, kazala je Sara Nikčević u osvrtu na to pozicioniranje multikulturalizma danas u Crnoj Gori. Ona je istakla da su mladi najočiglednija ciljna grupa za rad i nedovoljno iskorišten potencijal, te da je neophodno da se u okviru obrazovnih ustanova sprovedu programi koji će fokusirati ovu temu.
Srđan Perić je mišljenja da su konzervativizam, tradicionalizam i patrijarhalnost našeg društva jedan od osnovnih uzroka etničke distance, ali i višestruke diskriminacije. „Nije sporno to što je neko nacionalno osviješćen i ima svijest o nacionalnom identitetu. U onom trenutku kada vi dolazite do postavke o ugroženosti, o tome da ste vi iznad drugih, kreira se problem. Kada imate ambijent da u maloj zajednici tako snažni impulsi suštinski dijele i razaraju zajednicu, tada je društvo otvoreno za trajnu podjelu i neku vrstu utaborenosti. Posljedica te razgrađene zajednice se upravo dešava – da se mi ne miješamo jedni s drugima“, objašnjava on. “Neiskrenost političke elite, dovodi do toga da pojedinci, prije svega, ne razumiju sebe, a potom i ni svijet oko sebe, a bez razumijevanja unutrašnjeg i spoljnjeg u drugome se ne vidi sagovornik, već neprijatelj,” navodi Perić.
Dr Adnan Prekić istakao je da crnogorsko društvo ima značajnu tradiciju multikulturnog života, ali da je model homogenizacije sopstvenog biračkog tijela koji se uvijek zasniva na modelu “mi ili oni” kod donosioca političkih odluka ključan u narušavanju, između ostalog, i ove tradicije. „Odrastao sam u sredini koja je bila multikulturna i multikonfesionalna. Nikada nas niko nije učio da treba da poštujemo nekog ko je druge vjere, te stvari su se podrazumijevale. U tom odnosu, mislim da ne postoji momenat da otvorite taj proces i da učite ljude da žive jedni pored drugih i jedni sa drugima, već jednostavno da svojim primjerom i onim što treba da radite, postavite model koji će to omogućiti“, poručio je Prekić.
Tribina je okupila oko 30 učesnika/ca iz različitih sektora, s ciljem jačanja dijaloga i razmjene perspektiva između institucija, civilnog društva, medija i građana/ki, a kako bi se osvrnuli na ključne izazove i potreba u razvoju interkulturalizma u svojoj zajednici.
Tribina je dio projekta “Harmonija u raznolikosti”, koji CGO sprovodi uz podršku Ministarstva ljudskih i manjinskih prava.
Ivana Matanović, asistentkinja na projektima