Udruženje porodica nestalih, kidnapovanih i ubijenih lica “Crveni Božur”, u saradnji sa Centrom za građansko obrazovanje (CGO) je danas organizovalo konferenciju za medije povodom obilježavanja 30. avgusta, Međunarodnog dana nestalih.
Tamara Milaš, saradnica na programima u CGO-u i portparolka Koalicije za REKOM u Crnoj Gori je ispred CGO-a i Koalicije za REKOM ponovo apelovala na donosioce odluka da rasvijetle sudbinu nestalih lica tokom ratova 90tih, izvedu pred lice pravde počinitelje svih zločina i njihove nalogodavce, ali i da kontinuirano pružaju podršku onima koji su najviše stradali, kako bi se doprinijelo uspostavljanju pravde i pomirenja u regionu bivše Jugoslavije na učinkovit način. „Snažan je utisak da crnogorske institucije ne žele da se ovi slučajevi razriješe, jer su nezainteresovane za pitanje rasvjetljavanja sudbine onih lica koja se vode kao nestala, a posljedično i za rješavanje mnogo šireg problema koje takvo nečinjenje izaziva. CGO je mnogo puta do sada insistirao na rješavanju ovog problema, a to je bila i jedna od preporuka CGO-a za poslednji Izvještaja o realizaciji Akcionog plana za Poglavlje 23, gdje se kao obaveza vlasti, preciziralo da su dužni da informišu javnost o tome što se preduzelo u rješavanju sudbine nestalih u izvještajnom periodu i da se na taj način pokaže posvećenost akcijama koje se odnose na rasvjetljavanje sudbine svih nestalih tokom ratova 90tih na prostoru bivše Jugoslavije. Na žalost, ova preporuka nije prihvaćena, te i dalje imamo praksu ignorisanja nadležnih da u saradnji sa građanima dođu do sto brže istine o nestalima, “ naglasila je Milaš.
Ljubiša Filipović, predsjednik Udruženja “Crveni Božur” je predstavio najnovije podatke u vezi sa nestalim licima u Crnoj Gori, koliko se uradilo do sada na otkrivanju činjenica o njihovom nestanku, ali i kakvo je stanje u regionu kada je u pitanju proces otkrivanja, ekshumacije i identifikacije nestalih lica. On je podsjetio da ovaj dan “obavezuje da se na trenutak makar podsjetimo na surovu stvarnost koja je snašla porodice žrtava na Kosovu i Metohiji. Naša je istovremeno obaveza da još jednom u moru pokušaja dignemo glas i zatražimo da se utvrdi istina o onima koji su nasilno oteti ili ubijeni u periodu od 1998 – 2002 godine.“ Filipović je pročitao otvoreno pismo koje je Udruženje kidnapovanih, nestalih i ubijenih od 1998-1999 na Kosovu i Metohiji “Crveni Božur” uputilo Vladi Republike Srbije i Vladi Crne Gore, predsjednicima obje države, Komisijama za nestala lica, Kancelariji za Kosovo i Metohiju, Komitetu Crvenog Krsta, UNMIK-u, EULEX-u kao i velikom broju međunarodnih i državnih institucija u kojem se podsjeća da se “ne poštuje Ženevska konvencija o ljudskim pravima, Drugi dopunski protokol Ženevske konvencije, Haška konvencija, Helsinška akta i mnogi drugi protokoli. Ljudi nisu bili zaštićeni u kriznom i postkriznom periodu, sa njima se postupalo krajnje brutalno i nehumano a vršene su i egzekucije”. “Crveni Božur” je pozvao vlasti da se hitnom izmjenom postojećih zakonskih, podzakonskih akata i administrativnih procedura ili donošenjem zakona o nestalim licima regulišu pravna, statusna i administrativna pitanja porodica nestalih lica.
Nikola Ratković, ministar savjetnik u Ambasadi Republike Srbije u Crnoj Gori, istakao je da je obilježavanje ovog dana veoma važan događaj i za Srbiju i prilika “ da pozovemo sve relevantne pojedince i učesnike u međunarodnoj zajednici da najozbiljnije pristupe rješavanju pitanja nestalih. Republika Srbija ozbiljno pristupa ovom pitanju koje je, pored humanitarnog i od političkog i državnog značaja. Podsjetio bih i na Mostarsku deklaraciju, koja je potpisana prošle godine između Srbije, Crne Gore, Bosne i Hercegovine i Hrvatske, i koja reguliše rješavanje ovih pitanja u regionu, ali se nažalost nije daleko odmaklo u radu Komisije.”
Miodrag Jovanović, član udruženja “Crveni Božur”, ukazao je na na činjenicu da su “porodice žrtve ratova i da je iza svakog nestalog i stradalog u ratnim i poratnim sukobima ostalo na stotine članova porodice i uže rodbine koja ne zna istinu o mjestu stradanja”. On je dodao da su porodice tokom posljednjih 18 godina neprekidne portage za svojim članovima iscrpljene u svakom pogledu i da “se mora pod hitno ubrzati rad na pronalaženju nestalih lica”.
Prema podacima Međunarodnog crvenog krsta 34 886 lica je nestalo u periodu 1991-2001. Za posmrtnim ostacima više od 11 000 osoba se još uvijek traga, dok u Crnoj Gori se kao nestale vode 61 osoba. Pored toga, u Crnoj Gori se kao nestale vode i 82 osobe koje su državljani Srbije, a čije su se porodice doselile sa Kosova.
Svetlana Pešić, saradnica na programima