U organizaciji Centra za građansko obrazovanje (CGO) je od 19. do 22. aprila 2018, u Podgorici, organizovan nacionalni trening Obrazovanje za ljudska prava, koji je podržan od strane Savjeta Evrope – Odjeljenje za mlade, a u sklopu programa Mladi za demokratiju.
Petar Đukanović, koordinator programa Ljudska prava u CGO-u, otvarajući trening govorio je o značaju obrazovanja za ljudska prava kao osnove na kojoj se izgrađuje kultura ljudskih prava kao preduslov održivosti i funkcionalnosti demokratskog sistema i vrijednosti u društvu. On se osvrnuo i na situaciju u oblasti obrazovanja za ljudska prava u formalnom sistemu u Crnoj Gori, te naglasio značaj ovakve vrste projekata kao dopune formalnom kurikulumu u okviru kojeg se obrazovanju za ljudska prava i demokratsko građanstvo ne posvećuje dovoljno pažnje. „Obrazovanje za demokratsko građanstvo nikad nije bilo potrebnije u društvu imajući u vidu i integacionu fazu ka EU koja je koncentrisana na proces unaprijeđenja ljudskih prava i fundamentalnih sloboda i vladavine prava.“ On je ocijenio nesmotrenom odluku obrazovnih vlasti da predmetu Građansko obrazovanje oduzme status redovnog i obaveznog predmeta, navodeći da će to imati dugoročno štetne posljedice. Ukazao je i na neophodnost osnaživanja pristupa obrazovanju za demokratsko građanstvo i ljudska prava kao jednom od rješenja za sve veću apatičnost mladih, nezainteresovanost za uključivanje u društveni život i zabrinjavajući trend rasta diskriminatorskih stavova među mladima u Crnoj Gori. Posebno je naglasio značaj saradnje i razmjene između formalnog i neformalnog sistema „jer jedino sadejstvo ova dva sistema može dati puni efekat u razvoju kulture ljudskih prava kroz obrazovanje“.
Angela Longo, šefica kancelarije Savjeta Evrope u Podgorici, predstavila je dostupne resurse i mogućnosti koje nudi Savjet Evrope u oblasti obrazovanja za ljudska prava i tom prilikom učesnicima govorila o aktivnostima lokalne kancelarije sa naglaskom na projekat kojim se nastoji doprinijeti razvoju demokratske kulture u školama putem jačanja principa demokratske participacije i njegovanja principa ljudskih prava uči o ovim važnim vrijednostima. Longo je govorila i o širim mogućnostima koje Savjet Evrope kao panevropske organizacija pruža akterima koji djeluju u oblasti obrazovanja i uopšte zaštite i promocije ljudskih prava.
Nenad Koprivica, generalni direktor Direktorata za mlade u Ministarstvu sporta Vlade Crne Gore, pojasnio je politike za mlade u Crnoj Gori i tom prilikom polaznicima/ama treninga predstavio mogućnosti koje Ministarstvo nudi u pogledu podrške omladinskim inicijativama i projektima. Pored toga, naglasio je važnost uključivanja mladih u kreiranje, monitoring i evaluaciju politika za i o mladima i pozvao učesnike da prate ovu oblasti i mogućnosti koje im u tom smislu stoje na raspolaganju. Posebno je naglasio značaj učešća u izradi akcionih planova za mlade, ali i brojnih drugih prilika koje mladima omogućavaju da artikulišu svoje potrebe.
Četvorodnevni intenzivni program, koncipiran kao kombinacija teorijskog i interaktivnog, praktičnog i radioničarskog rada, imao je za cilj da doprinese razvoju kompetencija i motiviše učesnike da razvijaju i sprovode obrazovne aktivnosti u oblasti ljudskih prava kako u domenu formalnog obrazovanja, tako i u oblasti rada sa mladima u sklopu projekata i inicijativa omladinskih organizacija.
Tokom trajanja treninga učesnici su kroz predavanje pravnika Sergeja Sekulovića učili o savremenom konceptu ljudskih prava i njihovoj evoluciji, kao i trenutnim izazovima u primjeni zakonodavnih i institucionalnih rješenja u Crnoj Gori. Trenerica Savjeta Evrope Vojislava Tomić je kroz brojne radionice učesnicima predstavila obrazovne materijale i druge resurse koje je razvio Savjet Evrope, prije svega Kompas – obrazovni priručnik za obrazovanje o ljudskim pravima, te lepezu njihove primjene u formalnom i neformalnom sektoru. Ona je sa učesnicima radila i na teme slobode govora, prava marginalizovanih i ranjivih grupa, važnosti omladinskog aktivizma u oblasti promocije ljudskih prava i antidiskriminacije. Kroz praktične primjere i rezultate kampanje No hate speech movement o važnosti borbe protiv govora mrženje učesnicima je govorila pedagoškinja Vanja Rakočević, a o značaju obrazovanja za medijsku opismenost kroz prezentaciju kampanje Birajmo šta gledamo! učesnici su imali prilike da čuju od Sunčice Bakić, zamjenice direktor Agencije za elektronske medije. O tome što je govor mržnje na internetu i u realnom okruženju, kako prepoznati i boriti se protiv prijetnji koje sa sobom nosi ova vrste ponašanja učesnici su učili kroz radionicu sa psihološkinjom Dejanom Rudović. Predsrasude i stereotipi su potencijal za nastanak diskriminacije i kršenja ljudskih prava. Kako oni funkcionišu i kako se mogu dekonstruisati radi preveniranja njihove eskalacije sa učenicima je kroz radionicu razgovarala psihološkinja Tamara Milić. Predstavnik Odjeljenja za mlade u Savjetu Evrope Marius Jitea detaljno je predstavio učesnicima djelovanje ovog segmenta institucije i veliki broj prilika za institucionalnu i finansijsku podršku inicijativama u oblasti omladinskog rada i obrazovanja za ljudska prava. Miloš Knežević iz CGO-a radio je na osvješćivanju pojma diskriminacije, kao i potencijala modernih tehnologija, interneta i društvenih mreža u oblasti aktivizma na polju ljudskih prava.
Trening je okupio 26 učesnika/ca iz svih krajeva Crne Gore, predstavnika učeničkih i studentskih asocijacija, unije srednjoškolaca, učeničkih pralamenata i volonterskih klubova, nastavnika i profesora, kao i predstavnike omladinskih organizacija koje se bave formalnim i neformalnim obrazovanjem. Osim učenja o različitim aspektima ljudskih prava trening je bio prilika za međugeneracijsko učenje, povezivanje i razmjenu iskustava između različitih aktera kako bi se promovisao jedan od nosećih principa Povelje o obrazovanju za demokratsko građanstvo i ljudska prava Savjeta Evrope. Na kraju treninga učesnicima su uručeni sertifikati i obrazovni paketi Savjeta Evrope sa najnovijim izadanjima publikacija koje su namijenjene primjeni u obrazovnim aktivnostima i radu sa mladima na najrazličitije teme iz oblasti obrazovanja za demokratsko građanstvo.
Miloš Knežević, PR/Saradnik na programima