Povodom 08. aprila – Međunarodnog dana Roma, Centar za građansko obrazovanje (CGO ) ukazuje na potrebu hitne pomoći romskoj populaciji u uslovima pandemije novog korona virusa, a imajući vidu da upravo diskriminacija i marginalizacija ovu društvenu grupu čini posebno ranjivom.
Romi su najsiromašnija i najugroženija populacija u Crnoj Gori, a generacijsko reprodukovanje siromaštva i nedovoljno učinkovit sistemski pristup u omogućavanju dostupnosti obrazovanja, zdravstva i socijalnih servisa, kao i zapošljenja učvršćuje taj začarani krug, na što ukazuju i brojne studije. Prema posljednjem istraživanju CGO-a o percepciji diskriminacije, građani i građanke Crne Gore vide romsku manjinu kao najizloženiju diskriminaciji. S obzirom da se, u istom istraživanju, siromaštvo čvrsto drži na listi percipiranih svojstava koja su prepreka ravnopravnom pristupu, jasno je i da se Romi, koji najčešće žive u siromaštvu, suočavaju sa višestrukom diskriminacijom.
Evropska komisija u svom Izvještaju o Crnoj Gori za 2019. godinu preporučuje intenziviranje napora u rješavanju pitanja prisilnih dječijih brakova i dječijeg prosjačenja, koja pogađaju romsku zajednicu i ukazuje na neophodnost uspostavljanja održivih i efikasnih usluga koje su dostupne Romima.
Nedostatak potrebne dokumentacije i pristup zdravstvenim uslugama i dalje predstavlja izazov za članove romske zajednice zbog nedostatka medicinskih kartona.
U posljednjem izvještaju američkog Stejt Departmenta o stanju ljudskih prava u Crnoj Gori, kao jedan od prioritetnih problema, navodi se i stanovanje u nelegalizovanim i neuslovnim naseljima.
Iako se bilježe skromni pomaci u oblasti obrazovanja, šira podrška i dijapazon različitih pristupa od strane različitih aktera u državi su neophodni kako bi romska populacija na listu prioriteta uvrstila svoje obrazovanje koje u uslovima siromaštva i socijalne isključenosti teško dolazi na red.
Posljednjih dana romska populacija je fokusu jer je jedno romsko naselje zatvoreno nakon utvrđenog slučaja oboljelog od korona virusa. Institucije imaju obavezu da učine sve da stanovništvo Vrela Ribničkih ni u čemu ne oskudijeva kako bi imalo sve uslove da poštuje pravila samoizolacije i time sačuva sopstveno i zdravlje drugih u društvu. Međutim, ovo treba da bude opomena institucijama da i druga romska naselja treba da budu u fokusu i da se tim domaćinstvima obezbijede dovoljne količine higijenskih paketa i hrane da ovaj težak period prežive i da ostanu zdravi, a na što su i ranije ukazivale romske i ljudskopravaške organizacije.
Maja Marinović, saradnica na projektima