Centar za građansko obrazovanje (CGO) uputio je danas predsjedniku Vlade, prof. dr Zdravku Krivokapiću, i nadležnoj ministarki, Inicijativu za sprovođenje eksterne revizije Univerziteta Crne Gore (UCG) za period od 2017. do 2020.godine.
Ova Inicijativa prati ranije apele CGO-a izvršnoj vlasti da, u okviru svojih nadležnosti, utiče na unaprijeđenje transparentnosti rada i odgovornosti u finansijskom rukovođenju na UCG, a što je prethodna vlast uporno ignorisala. Duže od deceniju, CGO ukazuje na nedostatnosti u radu UCG, a dio toga se odnosi i na diskrepance u uloženim sredstvima, kontroli načina potrošnje i pratećim rezultatima. U UCG se ulaže nikada više sredstava, ali zainteresovana javnost ostaje uskraćena za sadržajne informacije o načinu trošenja tih sredstava. Samo u posljednje tri godine iz Budžeta je na račun UCG uplaćeno oko 60 miliona eura, a izostala je nezavisna procjena zakonitosti i učinkovitosti potrošnje tih sredstava. Ta uvećana budžetska ulaganja ne prati ni dobro pozicioniranje UCG na relevantnim rang listama koje na različite načine procjenjuju univerzitete širom svijeta. Dio nalaza CGO-a je sublimiran u kratkoj analizi „Finansijska alhemija Univerziteta Crne Gore – uvid u finansiranje UCG od 2015. do 2019.godine“, koja je objavljena u junu 2020.
U skladu sa Ugovorom o finansiranju između Vlade i UCG opredjeljuju se sredstva za UCG. Taj Ugovor se odnosi na tri studijske godine, odnosno 2018/2019, 2019/2020 i 2020/2021, koje su obuhvaćene fiskalnim godinama od 2018. do 2021, a UCG dobija opredijeljena sredstva na godišnjem nivou ukoliko ispuni ciljeve koji su postavljeni kao indikatori uspješnosti. Ugovor ima četiri aneksa sa indikatorima uspješnosti, a do danas nema dostupnih podataka kako su mjereni ti indikatori i što su bili izvori verifikacije niti da je sprovedena eksterna revizija. Takođe, Upravni odbor UCG je za 2021. tražio, budžetska sredstva u ukupnom iznosu od 24.808.026,84 eura, što je nešto više od četiri miliona eura u odnosu na tekuću godinu. Istovremeno, postoje određeni podaci internih revizija na UCG koji su krajnje zabrinjavajući i koji bi morali potaknuti Vladu da sprovede eksternu reviziju za period dosadašnjeg trajanja Ugovora sa UCG.
Vlada ima svoje nove predstavnike u Upravnom odboru UCG koji bi morali biti i mehanizam zaštite javnog interesa. Ti članovi, takođe, mogu pokrenuti pitanje eksterne revizije, ali i prekinuti praksu udovoljavanja novim zahtjevima za povećanje budžeta UCG dok se ne utvrdi kako su trošena sredstva iz Budžeta za prethodne tri godine.
CGO je uputio i zasebnu Inicijativu Državnoj revizorskoj instituciji (DRI) da izvrši reviziju finansijslog poslovanja UCG na što je DRI pozitivno reagovala, a eksterna revizija koju bi Vlada sprovela bi bila komplementarna i ona obuhvata duži period.
CGO izražava nadu da će nova Vlada podržati ovu Inicijativu i da će blagovremeno planirati i sprovesti eksternu reviziju UCG u prvom kvartalu 2021.
Kvalitetan državni univerzitet je žila kucavica društva orjentisanog ka jačanju kritičkog mišljenja i građanskog koncepta, a UCG je daleko od takve uloge u Crnoj Gori. Vlada može, u okviru svojih nadležnosti, doprinijeti da UCG postane katalizator progresivnih društvenih procesa a jedan od prvih koraka je da se finansijsko poslovanje UCG učini transparentnim.
Snežana Kaluđerović, viša pravna savjetnica