Centar za građansko obrazovanje (CGO) poziva rukovodstvo Univerziteta Crne Gore (UCG) da u hitnoj proceduri, i u konsultaciji sa nadležnim Ministarstvom, riješi pitanje upisa na drugu godinu master studija za kandidate koji su prethodni nivo završili po nekom od sistema važećih prije 2017. godine.
Naime, izmjenama i dopunama Zakona o visokom obrazovanju, iz juna 2017. godine, članom 119b stav 3, predviđeno je da lica koja su stekla diplomu u nekom od prethodnih modela studija visokog obrazovanja, a koje su ekvivalentne obimu od 240 ECTS, imaju pravo da direktno upišu drugu godinu master studija. Međutim, UCG nikada nije donio prateća podzakonska akta kojima bi preciznije uredili kriterijumi i način upisa tih studija. Istovremeno, za svaki program, shodno zahtjevu UCG, Ministarstvo je licencom utvrdilo broj studenata, a Agencija za kontrolu i obezbjeđenje kvaliteta visokog obrazovanja (AKOKVO) dala akreditaciju. CGO upozorava da ovo u praksi znači da se može desiti da drugu godinu upiše, na primjer, 50 studenata a da su kapaciteti za održavanje nastave i mentorstva ograničeni na 10 ili 20 studenata.
Ovo pitanje je aktuelizovano ove studijske godine, dopisom prorektora Veselina Mićanovića, fakultetskim jedinicama da upisuju studente koji su po ranijim sistemima završili studije, a koji po ekvivalenciji diplome imaju 240 ECTS. Mićanović, kao i kompletan rektorski kolegijum, su morali biti svjesni da ovo zakonsko rješenje, bez utvrđenih kriterijuma za upis u drugu godinu od strane UCG i bez licence i akreditacije, nije primjenjivo.
Imajući u vidu da se radi o jednogodišnjem programu od 60 ECTS, koji se sadržajno podudara sa drugom godinom dvogodišnjih master studija, za njegovu realizaciju se prvenstveno moralo ući u proces akreditacije. Važno je naglasiti da se važeća akreditacija odnosi na dvogodišnje, ali ne i jednogodišnje master studije takvog sadržaja. Kako zakoni ne prepoznaju godine studija kao izolovane studijske programe, već se svaki studijski program mora zasebno akreditovati, to vodi ka upitnom kvalitetu tog programa i validnosti diploma po njegovom završetku.
CGO naglašava da UCG nije donio podzakonske akte, odnosno kriterijume kojima bi se odredio sistem bodovanja prijavljenih kandidata i način njihovog rangiranja uopšte ne postoji. Nije određena ni obaveza polaganja prijemnog ispita, kao što je to slučaj sa upisom u prvu godinu dvogodišnjih master studija, pri čemu su zanemareni i ostvareni prosjeci ocjena. Ne postoji ni ograničenje u broju studenata koje fakultet može primiti. Nedostatak akata kojima bi se taj dio uredio vodi i ka izostanku konkursa za upis, što za rezultat ima to da se može upisati ko hoće i u bilo koje vrijeme. Konačno, Senat nije verifikovao upis ovih studenata kada je isti verifikovan za novoupisane studente prve godine master studija.
CGO ukazuje da su ove praznine odgovornost prethodnog, ali i trenutnog rukovodstva UCG-a, koje se sjetilo ove norme tek ove godine, i to nakon raspisivanja konkursa za upis u prvu godinu master studija, odnosno u periodu kada su na fakultetskim jedinicama završeni prijemni ispiti i dok su se utvrđivale preliminarne rang liste.
Prema informacijama CGO-a, ovi problemi su već iskomunicirani između studenata i fakultetskih rukovodstava prema rektoratu UCG, ali rektorat ne pokazuje razumijevanje za opravdanu zabrinutost zbog takvog stanja niti zainteresovanost za pronalaženje mehanizama za rješavanje ovog pitanja.
Snežana Kaluđerović, viša pravna savjetnica