“Aktivno civilno društvo je ključni element svakog demokratskog sistema, ono daje glas građanima i stvara vezu između građana i državnih institucija”, poručila je Oana Cristina Popa, šefica Delegacije EU u Crnoj Gori, prilikom ceremonije potpisivanja ugovora sa organizacijama čije projekte finansira Evropska unija kroz drugi konkurs M’BASE programa koji sprovodi Centar za građansko obrazovanje (CGO) u saradnji sa partnerima i saradnicima.
Drugi od pet planiranih konkursa objavljen je 5. novembra 2021, što su pratile i dvije info sesije posvećene predstavljanju detalja konkursa – u Nikšiću i u Pljevljima. Do zaključenja konkursa, 24. decembra 2021, na adresu CGO-a je pristiglo 86 prijava projekata, pretežno od organizacija iz centralnog dijela Crne Gore (61), zatim sa juga (14) i sa sjevera (11).
Oana Cristina Popa, šefica Delegacije EU u Crnoj Gori, kroz osvrt na aktuelnu situaciju, istakla je „U teškim vremenima poput ovih, kada je rat ponovo na evropskom tlu, vaš glas postaje još važniji. Vi ste nosioci mira, vi ste ti koji okupljaju ljude, onda kada ih politika dijeli. Znam da je to velika odgovornost, ali znam i snagu i entuzijazam crnogorskog civilnog društva. Računamo na vas da ćete nastaviti da promovišete toleranciju, mir i dijalog u ovim teškim vremenima”. Ona je podsjetila na razvijenu saradnju EU sa civilnim sektorom u Crno Gori i rastuću finasijsku podršku EU kroz pretpristupne fondove. “Kroz ovu grant šemu, podržavamo veliki broj organizacija civilnog društva širom zemlje, posebno one manje, kako bismo im pomogli da rastu i naprave promjenu u svojim zajednicama. Veoma smo posvećeni diversifikaciji organizacija koje podržavamo, njihovih oblasti djelovanja i geografske rasprostranjenosti. Projekti će podržati aktivnosti u oblasti mladih, kulture, ugroženih grupa, zaštite životne sredine, itd,” zaključila je ona čestitajući organizacijama koje su podržane u ovom ciklusu.
Daliborka Uljarević, izvršna direktorka CGO-a, navela je da je podržano 20 projekata u ukupnom iznosu od 598,605.41 EUR. „U sprovođenje ovih projekata biće direktno uključeno 35 nevladinih organizacija, kao nosioci ili partneri, kao i 16 institucija u svojstvu saradnika, a realizovaće se na teritoriji čitave Crne Gore,” kazala je Uljarević, najavljujući da je korisnike ovog programa tokom marta i aprila pripremljen i program jačanja kapaciteta.
“Civilno društvo u Crnoj Gori ima veliko povjerenje građana i građanki, ali je i pod teretom nerealnih očekivanja. Mnogi često od nas očekuju da rješavamo nerješivo i da bijemo sve bitke. I civilno društvo se pokazalo žilavim u kompleksnom društveno-političkom kontekstu u Crnoj Gori. Ali, pored toga što treba da nastavimo da budemo glas mnogih koji nisu u mogućnosti sami da stanu u odbranu nekih prava, nadam se da ćemo i kroz ove projekte doprinijeti da se i pojedinačni građanski glasovi čuju i snaže u svakom dijelu Crne Gore”, poručila je Uljarević.
Jasmin Murić iz CZIP-a podvukao je značaj M’BASE projekta, koji kroz podršku raznovrsnim i konstruktivnim idejama, dominatno lokalnog karaktera, otvara mogućnost da OCD doprinesu društvenom napretku, ali i realizaciji obaveza u procesu pristupanja u EU. „Iz ugla organizacije koja ima fokus na zaštitu životne sredine, smatram da su reforme u ovoj oblasti nezaobilazan a vrlo kompleksan dio procesa evropskih integracija. One predstavljaju i vrijednost za građane naše zemlje, kako u pogledu jačanja zdravstvene bezbjednosti, tako i očuvanja prirodnih ljepota i prostornih resursa. Civilni sektor je partner čije učešće je ključno na putu ka EU, a neki od modela djelovanja se promovišu i u pozivima u sklopu M’BASE projekta“, naveo je on.
„Ova podrška nam daje mogućnost za realizaciju ključnih strateških aktivnosti Mreže za naredni period, ali i za jačanje kapaciteta zaposlenih, veću vidljivost omladinskih inicijativa i uspostavljanje uslova za umrežavanje mladih iz različitih sektora i na različitim nivoima. Jako nas raduje što se ovo dešava upravo u Evropskoj godini mladih, i što ćemo dati efektivniji doprinos uključenju mladih u neke procese kreiranje politika, učiniti da se glas mladih čuje i prioritizirati pitanja mladih u javnom diskursu“, kazao je nakon potpisivanja ugovora Miloš Marković, iz Mreže za mlade čiji je projekat „Mladi u fokusu društva“ podržan tokom ovog poziva.
„Većina konkursa nije dizajnirana da adresira ozbiljna društvena pitanja i njihovo rješavanje, dok ovaj u okviru M’BASE projekta ima kapacitet da suštinski ojača, ohrabri i usmjeri sektor ka aktivnom učešću u praćenju i promjeni javnih politika. Kroz projekat “Vidim umjetnika! Slutim bolje društvo” pokrećemo širi društveni dijalog koji će aktivirati različite strukture, uključiti i nevoljne sagovornike, argumentovano ukazati na probleme, potrebe, ali i rješenja. Fokus nam je na unaprjeđenju položaja mladih umjetnika, kroz artikulaciju njihove vizure društvene zbilje i vizije društvenog i ekonomskog razvoja, koristeći inovativne umjetničke izraze kao svoj alat“, naveo je Igor Rakčević, predsjednik Udruženja likovnih umjetnika.
„Sudbina 19-godišnje Šejle, samo je jedan od primjera narastajućeg nasilja nad ženama, a mi vjerujemo da kroz sliku Šejline radosti prema životu, s jedne strane, i neprepoznavanja opasnosti onih koji su bili dužni da je zaštite, s druge strane, možemo poslati univerzalnu poruka o nužnosti promjene zabrinjavajućeg stanja. Namjera nam je da kroz dokumentarni film o njoj podstaknemo širu i stručnu javnost na neodložnu potrebu suočavanja sa problemom porodičnog i drugog nasilja. Za umjetnički atelje koji se bavi obrazovanjem i usmjerenjem mladih ka istinskim vrijednostima, ova je podrška jako značajna“, ocijenila je Ivona Čović Jaćimović, direktorka NVO Arlekin.
„Opšte je mjesto da u Crnoj Gori javni sektor služi kao rezervoar za zapošljavanje politički podobnih i na druge načine povezanih lica. Ipak, do sada nije bilo sveobuhvatnih napora koji bi mapirali sve rizike za neprimjereni politički uticaj i korupciju prilikom zapošljavanja u svim segmentima javnog sektora, na nivou zakonskog okvira i u praksi. Zato nam je važna prilika koju dobijamo, da kroz projekat „Ni klijent, ni gazda! – Za integritet zapošljavanja u javnom sektoru“, nadogradimo dosadašnje inicijative i uključimo istrgnuta ostrva javnog sektora, uključujući i javna preduzeća i agencije, u debatu o procedurama i praksi zapošljavanja i sprječavanja političkog klijentelizma i korupcije u javnom sektoru“, kazala je Milena Muk iz Instituta alternativa.
„Mi želimo da se koncentrišemo na istraživanje o kvalitetu budžetskih praksi na lokalnom nivou, kroz koje ćemo analizirati proces kreiranja, potrošnje i izvještavanja u vezi sa opštinskim budžetima, kao najznačajnijim političkim aktima lokalnih zajednica, i to na primjerima Bijelog Polja, Berana i Pljevalja. Cilj projekta je unaprjeđenje kvaliteta budžetskog procesa kroz monitoring i davanje preporuka od strane civilnog društva, čime doprinosimo transparentnom, odgovornom, strateškom i inkluzivnom upravljanju javnim novcem, a što je i jedan od zahtjeva dobre uprave na putu ka EU. Podrška u okviru M’BASE grantova za nas je važan podsticaj“, poručio je Dražen Petrić iz NVO Forum za razvoj demokratije.
Teme podržanih projekata su raznovrsne, a adresiraju kroz specifične intervencije EU integracije, mlade, prava OSI, ekologiju i održivi razvoj, reformu javne uprave, lokalnu samoupravu, korupciju, medije, nauku, kulturu, autorska prava, prava potrošača, rodnu ravnopravnost, itd. sa prožimajućim osnaživanjem kapaciteta civilnog društva.
Na ovom drugom konkursu su podržani sljedeći projekti: Ka društveno odgovornom lokalnom budžetiranju (NVO Forum za razvoj demokratije), Šejla – priča o tragičnoj sudbini koja se mogla spriječiti (NVO Arlekin), STOP seksizmu u Crnoj Gori (Institut za pravne studije – IPLS), Poglavlje 23 u mojoj zajednici (Centar za razvoj nevladinih organizacija – CRNVO), ForUM za prava OSI (Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore – UMHCG), Mediji za odgovorno društvo (Medijska asocijacija jugoistočne Evrope), Tvoje pravo je zagarantovano: za efikasniju zaštitu interesa potrošača uz ojačan civilni sektor (Centar za zaštitu potrošača – CEZAP), Ni klijent, ni gazda! – Za integritet zapošljavanja u javnom sektoru (Institut Alternativa – IA), Za zdravije zdravstvo! (Centar za monitoring i istraživanje – CEMI), Mladi u fokusu društva (Mreža za mlade Crne Gore), Podrška participativnom pristupu u izradi Strateškog plana razvoja Opštine Nikšić (NVO Društvo mladih ekologa Nikšić), Naučni karavan ka EU – unaprjeđenje naučne pismenosti mladih u Crnoj Gori (Fondacija za promovisanje nauke – PRONA), Žuka-mreža OCD kulture u Baru (NVO Gradionica), Snažno civilno društvo u službi aktivnih građana (Centar za demokratsku tranziciju – CDT), BRIGADA.ME – digitalna platforma za evropsku kulturu (NVU Art 365), Vidim umjetnika! Slutim bolje društvo (Udruženje likovnih umjetnika Crne Gore – ULUCG), Zajedno za čistiju i bistriju Vezišnicu (NVO Da zaživi selo), Inkluzivno kreiranje lokalnih javnih politika i usluga (NVO Roditelji), Muzika za sve! Jačanje kapaciteta OCD iz oblasti zaštite autorskog i srodnih prava u Crnoj Gori (NVO Organizacija za zaštitu prava autora muzike Crne Gore- PAM CG), Aktivni mladi za evropske vrijednosti (Sociološki centar Crne Gore – SOCEN).
Na sajtu CGO-a i partnerskih organizacija, u naredna tri dana, biće objavljen pregled podržanih projekata.
Program OCD u Crnoj Gori – od osnovnih usluga do oblikovanja politika – M’BASE sprovodi CGO u partnerstvu sa njemačkom fondacijom Friedrich Ebert (FES), NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica Crne Gore (CZIP) i NVO Politikon mreža, a u saradnji sa Ministarstvom javne uprave, digitalnog društva i medija i Kancelarijom za evropske integracije Vlade Crne Gore. Projekat finansira Evropska unija, a kofinansira Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija.
Monika Mrnjačević, asistentkinja na programima