Centar za građansko obrazovanje (CGO), povodom zabrane održavanja tribine o pravima LGBT osoba na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, izražava najdublju zabrinutost zbog sve izraženije homofobije u akademskoj zajednici, te nepostojanja inicijative ove zajednice da pruži podršku promociji i zaštiti ljudskih prava.
Tokom prethodne nedjelje, studentska organizacija Hiperion i LGBT Forum Progres, pokušali su da organizuju tribinu o pravima LGBT osoba, a u tome ih spriječilo Studentsko vijeće i uprava fakulteta, uz obrazloženje da bi to štetilo ugledu institucije! Time je, umjesto da doprinosi razumijevanju i izgradnji kulture ljudskih prava, Filozofski fakultet sebe predstavio kao instituciju čiji studenti i rukovodtsvo ohrabruju isključivost i homofobiju.
Studentsko vijeće Filozofskog fakulteta ne reaguje na brojne otkrivene zloupotrebe i kršenje zakona u finansijskom poslovanju Filozofskog fakulteta, o kojima je javnost nedavno detaljno upoznata, a koje direktno ugrožavaju ugled institucije, kvalitet studiranja i status studenta. Stoga je licimjerna odbrana “ugleda institucije” od strane Studentskog vijeća kroz prećutno odobravanje peticije koju su pokrenuli studenti fakulteta a koja je rezultirala odlukom da se ne održi akademska raspravu o ljudskim pravima. Uloga Studentskog vijeća treba da bude zalaganje za bolji status svih studenata, kako kroz aktivan odnos prema onome što neposredno utiče na funkcionisanje fakultetske jedinice i uslove studiranja, tako i kroz uticaj na obezbjeđivanje kvaliteta i sadržajnosti nastave koja se temelji na naučnim dostignućima i koja uključuje razvoj kritičke svijesti.
Obrazovanje ima ključnu ulogu u borbi protiv svake vrste isključivosti, kršenja ljudskih prava, diskriminacije i suočavanju sa predrasudama koje ograničavaju napredak od individualnog do kolektivnog. Homofobija izražena na Filozofskom fakultetu u Nikšiću samo je još jedno bolno podsjećanje na stanje u obrazovnom sistemu.
Univerzitetsko obrazovanje u Crnoj Gori već dugo je u krizi i uglavnom se fokusira na puku produkciju diploma, bez uspostavljenog sistema kvaliteta i kontrole načina rukovođenja obrazovnim institucijama. Dodatno, univerzitetsko obrazovanje ne njeguje kritičko mišljenje i razvoj građanstva, koje zajedno sa usvajanjem savremenih naučnih činjenica čine preduslov građanske participacije u modernom demokratskom društvu.
Kao i u mnogim drugim oblastima u Crnoj Gori, dobra zakonska rješenja projektovana da spriječe homofobiju ostaju bez prateće dobre prakse. Promjene u svijesti šire javnosti se odvijaju sporo i zbog zanemarivanja tema koje se tiču LGBT populacije u oblasti obrazovanja. Obrazovni sistem Crne Gore je izrazito heteronormativan i nije u skladu sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima. Zato je u nastavni plan i program potrebno unijeti objektivna znanja o homoseksualnosti, posebno u nastavne planove fakulteta na kojima studiraju budući profesori/ce, te otvoriti univerzitet za najširu raspravu o pojavi homoseksualnosti i pravima LGBT osoba. Istraživanja ukazuju na to da je upoznavanje sa tematikom i konkretnim osobama, pripadnicima/cama LGBT zajednice, u pozitivnoj korelaciji sa smanjivanjem homofobnih stavova.
CGO poziva Studentsko vijeće i upravu Filozofskog fakulteta da omoguće akademsku raspravu o LGBT pravima, jer je dijalog jedini održiv put pronalaženja objektivne istine o stvarima i pojavama koje nas okružuju, te razumijevanja među ljudima što su sve postulati filozofije, sociologije i drugih fundamentalnih nauka koje se na ovom fakultetu izučavaju.
Petar Đukanović, koordinator programa