Centar za građansko obrazovanje (CGO) je, krajem maja mjeseca, pokrenuo kampanju na društvenim mrežama pod nazivom Evropski glasovi iz Crne Gore / European voices from Montenegro (https://www.facebook.com/euvoicesmne/?fref=ts), u sklopu projekta Homo Europeanus – prevladavanje deficita znanja o EU.
Cilj kampanje je da doprinese unaprijeđenju informisanosti i znanja građana/ki Crne Gore o EU i srodnim pitanjima, te da stimuliše debatu o različitim aspektima evropskih integracija Crne Gore. Kampanja nastoji pojasniti i način na koji EU funkcioniše, približiti procese koji se odvijaju unutar Unije, kao i trendove sa naglaskom na situaciju u Crnoj Gori i njeno pristupanje EU. Specifičnost ove kampanje je što se građanima/kama daje direktna prilika da iskažu svoje mišljenje, stavove, nade, očekivanja ali i strahove, dileme i sumnje u vezi sa trenutnim stanjem u EU, izazovima i mogućnostima njenog budućeg razvoja.
Utisci iz prve faze sprovođenja kampanje su da su građani/ke Crne Gore prilično neinformisani o Evropskoj uniji, procesu pregovora i uopšte evropskim integracijama. Iz direktne komunikacije sa građanima/kama primjetno je da rijetko žele da komentarišu crnogorski put ka Uniji, a sa druge strane oni koji se „usude“ da daju svoj komentar ne poznaju dovoljno proces integracija i slabo su informisani o izazovima sa kojima se Crna Gora na tom putu susrijeće.
Iako se u medijima skoro svakodnevno piše o pregovaračkim poglavljima, građanima/kama u većini slučajeva proces pregovora ostaje nepoznanica. Tome u prilog ide i činjenica da mali broj građana/ki zna koliko je pregovaračkih poglavlja otvoreno za prethodne četiri godine koliko i traju pregovori sa EU. No, građani/ke su svjesni da sam ulazak u EU neće automatski donijeti napredak, već da to zavisi od naše spremnosti da usvojimo evropske vrijednosti i standarde. Takođe, ne mali broj građana/ki izražava skepsu po pitanju ulaska u EU i ne smatra da će članstvo biti neminovno pozitivna promjena za društvo u cjelini. Moglo bi se zaključiti i da su građani/ke obeshrabreni/e i da pesimistično gledaju na evropsku budućnost Crne Gore uslijed brojnih kriza koje su aktuelne unutar Unije. Na pitanje da prokomentarišu Brexit većina građana/ki nije znala što znači ovaj termin, ali kada im se bliže objasni na šta se odnosi uglanom ocjenjuju da će odluka Velike Britanije o izlasku iz EU destabilizovati Evropsku uniju i njenu moć privlačnosti za druge zemlje koje joj teže.
CGO smatra da je neophodno da se informisanje o Evropskoj uniji i pripremama Crne Gore za članstvo unaprijedi i da se složene informacije koje se odnose na pregovore prilagode građanima/kama putem ciljanih kampanja u odnosu na obrazovne i druge karakteristike ciljnih grupa kojih se pojedina pitanja tiču. Dosadašnje izvještavanje o pristupanju u EU je uglavnom suvoparno, svodi se na brojke, rijetko ulazi u suštinu promjena, tako da građanima/kama ostaje nejasno kako to proces pristupanja direktno utiče na njihove živote, što će se promijeniti ulaskom u EU, što pojedini standardi podrazumijevaju i slično.
Takođe, euroskeptični stavovi su malo zastupljeni u crnogorskom javnom prostoru, iako oni žive među građanima/kama, a njihova prezentacija bi mogla doprinijeti kvalitetu i sadržajnosti dijaloga o svim pitanjima koja se tiču evropskih integracija.
Projekat Homo Europeanus – prevladavanje deficita znanja o EU realizuje se uz podršku Evropske komisije kroz program Evropa za građane. Ovaj projekat sprovodi 14 organizacija, od čega devet iz država članica EU i tri države kandidatkinje, među kojima je Crna Gora u kojoj je partner CGO. Cilj projekta je da doprinese unaprijeđenju znanja i informisanosti o EU u vremenu izazova uslovljenog ekonomskom i migrantskom krizom i ksenofobijom, te stimulisanju građana/ki za aktivno učešće u društvenom i političkom životu što bi trebalo da dovede do prevladavanja davno dijagnostifikovane boljke od koje pati Unija – a to je demokratski deficit.
Miloš Knežević, koordinator Omladinske grupe CGO-a