Centar za građansko obrazovanje (CGO) danas je, u okviru projekta NE diskriminaciji, DA različitosti!, predstavio rezultate prve faze monitoringa medija o načinu izvještavanja o LGBTIQ pravima u medijima prije, tokom i neposredno nakon Povorke ponosa koja je održana 21. septembra 2019.
Asistentkinja na projektima u CGO-u, Maja Marinović, naglasila je da se radi o monitoringu medijskog izvještavanja za period od 21. avgusta do 22. septembra 2019, kao i da će još jedan izvještaj biti predstavljen mjesec nakon održane Povorke ponosa. „Monitoring obuhvata kvalitativno i kvantitativno istraživanje. Preciznije, praćen je broj medijskih objava o LGBTIQ zajednici (po vrsti medija i po medijima pojedinačno), broj objava u odnosu na subjekte koji govore o temi, planiranost objava, broj objava različitog tona, broj objava u odnosu na unaprijed precizirane teme, broj objava u kojima je uočena upotreba neadekvatne terminologije ili upotreba pogrdnih naziva, broj objava u odnosu na pol sagovornika, odnos informacija o LGBTIQ zajednici i ostalih informacija koje posmatrana objava sadrži (fokus) i pozicija selektovanih objava (vidljivost)“, pojasnila je Marinović metodologiju. Ona je precizirala da je istraživanjem obuhvaćeno izvještavanje 15 medija, odnosno tri televizije (RTCG, TV Vijesti i TV Prva), pet dnevnih novina (ND Vijesti, Dan, Pobjeda, Dnevne novine i Večernje novosti) i sedam portala (Vijesti, CdM, Analitika, Antena M, RTCG, IN4S i FOS media).
Željka Ćetković, saradnica na programima u CGO-u, predstavljajući rezultate istraživanja, istakla je da je „u ukupnom broju objava koja se vezuju za LGBTIQ zajednicu, kod sve tri vrste posmatranih medija, bilo 270 objava, od čega najviše na portalima 67% (u prosjeku je na portalima dnevno plasirano 6 objava), a najmanje u televizijskom sadržaju (9%). Gledajući pojedinačno, najviše objava o ovoj temi na portalima bilo je na portalu Vijesti (36), zatim Anteni M (32), portalima Analitika i FOS Media – 26, portalu RTCG – 25 i portalu CdM – 24. Najmanje objava bilo je na portalu portalu IN4S (12). Na televizijama, najviše objava je bilo na TV Vijesti – 9, zatim na RTCG – 8, a najmanje na TV Prva – 7. U štampanim medijima, prednjači Pobjeda sa 18 objava, ND Vijesti sa 17, Dnevne novine sa 14, Dan sa 11 objava, a najmanje objava bilo je u Večernjim novostima – 5.“
Imajući u vidu sam trend objava, mediji su najviše izvještavali na ovu temu 20. i 21. septembra 2019. tačnije u danu pred i tokom održavanja Povorke ponosa, a najmanje prvog dana monitoringa (21. avgusta). Značajan publicitet ova tema je ostvarila i 31. avgusta kada se desio napad na transrodnu osobu u Kolašinu.
Mediji i ostali subjekti su, u posmatranom periodu, imali dominantno neutralan pristup prilikom plasiranja informacija u vezi sa pripadnicima LGBTIQ zajednice. Od ukupnog broja objava 40% je afirmativno, dok je njih 7% negativno u odnosu na LGBTIQ zajednicu. Najviše je bilo objava koje su imali neutralan pristup ovoj temi i to 53%.
Ćetković je dalje pojasnila da je „na portalima Antena M i Vijesti bilo najviše objava pozitivnog, a na portalu IN4S najviše objava negativnog tona. Posmatrano po medijima pojedinačno, najveći procenat negativnih u odnosu na ukupan broj plasiranih objava našao se na portalu IN4S (67%), pozitivnih na javnom servisu RTCG (62%), a neutralnih u dnevnoj novini Vijesti (76,47%). U televizijskom sadržaju nije evidentirano prisustvo negativnog publiciteta, već su sve tri posmatrane televizije izvještavale uglavnom pozitivno na ovu temu.“
Pripadnike LGBTIQ zajednice su u najvećoj mjeri pominjale nevladine organizacije koje se primarno bave pitanjima ove zajednice (109 objava), a slijede državni organi i institucije (51 objava), pa pojedinci (45 objava).
„O temi su u negativnom kontekstu najviše govorili pojedinci i pripadnici pojedinih političkih partija. U stavu državnih organa i ostalih državnih institucija, kao i lokalne samouprave, dominiraju neutralna pominjanja. Kod neplaniranih pominjanja LGBTIQ zajednice muškarci su se kao sagovornici pojavili u 74%, a žene u 24% objava“, saopštila je Ćetković. Ona je dalje kazala da „kada je u pitanju posmatranje tematskog okvira promotivne aktivnosti (Povorka ponosa i ostali događaji), kao i konkretni slučajevi nasilja, predstavljaju najzastupljenije teme u ukupnom tematskom korpusu sa 41% odnosno 27% udjela. O ostalim bitnim temama za LGBTIQ zajednicu, poput pravnog okvira, zapošljavanja i slično, gotovo da se i nije govorilo.“
Kada mediji izvještavaju o LGBTIQ zajednici, te teme se onda u najvećem broju slučajeva pojavljuju kao primarne i na vidljivim pozicijama.
„Kod 7 objava primjećena je upotreba neadekvatne terminologije ili pogrdnih naziva, pri čemu najviše na portalu IN4S i u Večernim novostima“, zaključila je Ćetković.
Projekat NE diskriminaciji, DA različitosti! koji CGO sprovodi uz podršku Ministarstva za ljudska i manjinska prava ima za cilj unaprjeđenje ljudskih prava LGBT osoba i suzbijanje diskriminacije po osnovu seksualne orijentacije ili rodnog identiteta, smanjivanje homofobije i transfobije u društvu, promociju kulture tolerancije i inkluzije LGBT osoba i poboljšanje svih uslova i kvaliteta života LGBT osoba u Crnoj Gori. Kroz projektne aktivnosti, teži se, između ostalog, i poboljšanju kvaliteta medijskog izvještavanja o LGBT pitanjima, što bi uticalo na djelotvorno povećanje znanja o ljudskim pravima LGBT osoba i poboljšanje kvaliteta života LGBT osoba. Stručni dio istraživanja za potrebe projekta uradila je kompanija Arhimed.
Miloš Knežević, PR/saradnik na programima