Centar za građansko obrazovanje (CGO) i SHARE fondacija objavili su Novinarski priručnik za digitalno doba, koji pruža odgovore na neka od ključnih tehničkih i pravnih pitanja savremenog novinarstva u okviru medijske organizacije, ali i za samostalan novinarski rad.
Novinarski priručnik za digitalno doba daje analizu i korisne savjete za novinare kako na lokalnom, tako i na nacionalnom nivou, a obuhvata mnoge značajne i nedovoljno obrađene teme, poput digitalne bezbjednosti odnosno enkripcije, zaštite elektronske pošte, bezbjedne pretrage Internetom, ažuriranja softvera, kompleksnosti šifri, itd. Dio vodiča tretira i slobodu izražavanja i funkcionisanje online medija u digitalnom okruženju, aktuelnu medijsku regulativu u ovoj oblasti, nova etička pitanja, status novinara, opšta pravila o privilegijama i odgovornostima i samoregulaciju. Vodič akcentuje odnos medija i zaštitu podataka o ličnosti, zatim OSINT (Open Source Intelligence) a što se odnosi na pretragu, prikupljanje, analizu i korišćenje javno dostupnih i otvorenih podataka koji mogu biti korisni novinarima istraživačima. U tom kontekstu se objašnjavaju različiti aspekti pripreme i bezbjednosti, tehnike i alati naprednih pretraga, metapodaci i načini arhiviranja, itd.
Decentralizacija razmjene vijesti među građanima, od kojih je gotovo svaki tehnički dovoljno opremljen da može u trenutku da snimi, obradi i pošalje informacije na drugi kraj svijeta, postavila je novinarima težak izazov. Tako je nastala i nova logika stvaranja i obrade podataka, kao i novi parametri istraživanja koji važe na internetu. To je praćeno i različitim bezbjednosnim rizicima koji u tim uslovima nastaju. Istovremeno, informatička prostranstva omeđena su zakonskim normama koje bitno utiču na ulogu novinara u ostvarivanju javnog interesa. Stoga, Novinarski priručnik za digitalno doba ima za cilj da novinarima olakša medijsko istraživanje i izvještavanje u javnom interesu.
Imajuću i vidu da postoje mediji koji svoj posao obavljaju na jezicima manjinskih naroda, vodič će uskoro biti preveden i na albanski jezik.
Vodič Novinarski priručnik za digitalno doba objavljen je u okviru projekta „Podrška lokalnim medijima – priče iz prve ruke! Podrška istraživačkom novinarstvu i medijskoj pismenosti na lokalnom nivou u Crnoj Gori“, koji sprovode B film Montenegro, CGO, SHARE fondacija i Institut za poslovnu i finansijsku pismenost. Projekat finansira EU posredstvom Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, a kofinansira ga Ministarstvo javne uprave Vlade Crne Gore.
Damir NIKOČEVIĆ, koordinator za razvoj