Povodom 28. januara – Dana zaštite podataka o ličnosti, Centar za građansko obrazovanje (CGO) apeluje na nadležne institucije, a posebno na Agenciju za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama (AZLP), da preduzmu odgovarajuće sigurnosne mjere i politike povjerljivosti koje će garantovati da se lični podaci ne otkrivaju neovlašćenim stranama.
Godina koja je za nama je, po mnogo čemu, bila izazovna i pokazala je kapacitete institucija koje su vodile ključnu borbu sa opakim virusom, ali i onih koje treba da obezbijede, i u takvim okolnostima, poštovanje ljudskih prava i sloboda. Nesumnjivo najkontroverznija aktivnost bila je objavljivanje spiskova lica u samoizolaciji, shodno pozitivnom mišljenju Savjeta AZLP-a, na čijem je čelu Sreten Radonjić, a koja je bila suprotna međunarodnim standardima i crnogorskom pravnom okviru. Do danas, niko od članova Savjeta nije snosio odgovornost uprkos odluci Ustavnog suda o ukidanju odluke NKT–a o objavljivanju imena lica u samoizolaciji. AZLP je demonstrirao nepoznavanje odredbi za koje ima ekskluzivno pravo tumačenja, ali i neažurnost u pitanjima koja su bila od javnog značaja u datom trenutku, kao što je to bio slučaj sa izvršenim nadzorom na pogrešnoj adresi, u firmi CodePixel, iako se inicijativa CGO-a odnosila na drugu firmu. S druge strane, AZLP je postupala vrlo proaktivno u drugim slučajevima, kao što je to bio slučaj sa aplikacijom koalicije “Za budućnost Crne Gore“, protiv koje je pokrenut i prekršajni postupak zbog povrede zakona, čime je AZLP pokazala selektivnost i nedosljednost u svom radu.
Sve ovo ukazuje da u Crnoj Gori ne postoji razvijena svijest niti znanje o značaju zaštitu ličnih podataka. Otvara se i pitanje: koliko je građana pod nadzorom i ko sve raspolaže ličnim podacima, a što može postati predmet ozbiljnih zloupotreba u budućnosti?
Nesporno je da je neustavnim i nezakonitim mišljenjem upravo AZLP pokrenuo lanac kršenja prava na privatnost, a što je svoju refleksiju imalo na brojne najavljene tužbe od strane građana i građanki Crne Gore. To, na žalost, nije dovelo do utvrđivanja odgovornosti u AZLP-u, pa CGO apeluje na novu parlamentarnu većinu da razriješi postojeći Savjet AZLP i izabere onaj kojeg će činiti nezavisna i stručna lica. CGO očekuje i da donosioci svih dosadašnjih brojnih nezakonitih odluka AZLP-a konačno snose odgovornost zbog takvih postupaka.
CGO apeluje na novu vladajuću većinu da uloži napor kako bi građani i građanke konačno uživali nivo zaštite ličnih podataka koji odlikuje demokratska društva. To uključuje, između ostalog, dosljedno poštovanje međunarodnih dokumenata i praksi u oblasti zaštite ličnih podataka, ali i uspostavljanje okvira za predstojeću primjenu Opšte uredbe Evropske unije o zaštiti ličnih podataka (GDPR) u čijoj se preambuli ističe da je zaštita ličnih podataka jedno od temeljnih ljudskih prava.
Konvencija o zaštiti lica u odnosu na automatsku obradu ličnih podataka predstavlja prvi dokument koji na evropskom nivou uređuje obaveze država u odnosu na zaštitu podataka o ličnosti, a otvorena je za potpisivanje 28. januara 1981, pa se taj dan obilježava kao Evropski dan zaštite podataka o ličnosti.
Tamara Milaš, koordinatorka programa Ljudska prava