Povjerenje građana je od ključne važnosti za medije. Nažalost, građani u velikoj većini (87,2%) smatraju da su mediji u Crnoj Gori spremni ili donekle spremni da, radi povećanja tiraža i rejtinga, objavljuju senzacionalističke informacije koje nijesu uopšte ili su nedovoljno provjerene. Istovremeno, blizu polovine njih smatra da mediji u Crnoj Gori nisu nepristrasni, a skoro polovina cijeni i da mediji koriste činjenice pomiješane sa glasinama. To su neki od nalaze iz publikacije „Mediji u Crnoj Gori u očima građana i novinara“, koju je Centar za građansko obrazovanje (CGO) objavio.
Publikacija sumira nalaze istraživanja javnog mnjenja, kao i 10 dubinskih, kvalitativnih intervjue sa novinarima, urednicima i vlasnicima medija različitih generacija i pola, sa lokalnog i nacionalnog nivoa. Na jednom mjestu, omogućen je uvid i u stavove građana, ali i medijskih poslenika kroz statističku obradu podataka, kao i ono što su njihove kvalitativne ocjene ambijenta za rad medija u Crnoj Gori, status novinara/ki, uloge medija u demokratizaciji društva, etike u novinarstvu, uticaja na rad medija (unutrašnje i spoljne), ekonomske održivosti medija, itd.
Ključnu ulogu u čuvanju interesa građana imaju novinari. Uloga novinara jeste da ostanu privrženi profesiji, bez obzira ko drži poluge moći. Većina intervjuisanih medijskih poslenika (7 od 10) saglasno je sa tvrdnjom da su ranija vlast i državni organi ograničavali istraživačko novinarstvo, dok je troje izjavilo da je donekle saglasno sa tim. Polovina intervjusanih smatra da vlasnici imaju potpun uticaj na uređivačku politiku medija u kojem su angažovani, dok nešto više od trećine smatra da je taj uticaj djelimičan. Devet od deset intervjuisanih je saglasno sa tvrdnjom da Zakonom o medijima treba definisati ko je novinar.
Medijski poslenici smatraju da je čest slučaj da mediji u Crnoj Gori koriste činjenice pomiješane sa ličnim stavovima, ali istovremeno smatraju da je svijest u vezi sa profesionalnim izvještavanjem sada veća nego što je bila prije deceniju. Istovremeno, svi intervjuisani su saglasni da bi bezbjednost novinara morala biti jedan od ključnih prioriteta, naglasivši da nemaju dovoljno uslova da se bave istraživačkim novinarstvom u ovim okolnostima.
Dubinske, kvalitativne intervjue sa novinarima, urednicima i vlasnicima medija sproveli su i obradili istraživači CGO-a. Na drugoj strani, stručnu podršku u sprovođenju istraživanja javnog mnjenja od 20. do 25. marta 2021, pružila je agencija Damar. Slično istraživanje o stavovima građana agencija Damar je sprovela 2018. godine čime je dobijen komparativni uvid za jedan set pitanja koji može biti dragocjen za razumijevanje kompleksnosti situacije u medijskoj sferi i za planiranje daljih medijskih politika, ali i kao pokazatelj promjena u određenim aspektima koje ovo istraživanje obuhvata.
Publikacija je nastala u okviru projekta „Mediji za mene“ koji sprovodi CGO uz podršku ambasade Kraljevine Holandije, ambasade Kraljevine Norveške i Balkanskog fonda za demokratiju njemačkog Maršalovog fonda SAD (BTD).
Damir Nikočević, koordinator za razvoj