Često se i za olako uzima da su mladi evroentuzijastični, a zanemaruje se evroskepticizam koji se među njima širi. Faktori za taj skepticizam variraju, ali uglavnom uključuju nedovoljnu sadržajnu informisanost mladih o koristima koje pruža članstvo u EU, a što je vezano i za njihove ekonomske mogućnosti, ali ne treba zanemariti i sve manje interesovanje mladih za politička zbivanja, kako na nacionalnom, tako i na širem i globalnom planu. Naravno, tome se dodaje stagnacija ili čak regresija zemalja regiona na putu ka EU, kao što je to slučaj i sa Crnom Gorom.
Na ovo ukazuju i nalazi studije Centra za građansko obrazovanje (CGO) „Mladi između marginalizacije, radikalizacije i potencijala“, koja je nastala uz podršku Američke ambasade. Mladi u Crnoj Gori su dominantno nezainteresovani za globalne teme (70%), EU polike (66,6%), političke prilike u regionu zapadnog Balkana (64%) i politička pitanja u Crnoj Gori (60%). To prati i apatija, pa tako da nimalo ili malo mogu uticati na procese i institucije smatra dvije trećine (66.6%) mladih, malo više od četvrtine da donekle imaju uticaja (27.6) a tek svaki šesti mladi ispitanik vjeruje da može uticati na promjenu sistema.
Znači, isključenost mladih iz ključnih dešavanja njih udaljava i od EU integracija. Odgovornost za to je na onima koji se predstavljaju kao nosioci tog najvažnijeg političkog procesa za Crnu Goru, a koji su ga obesmislili svodeći ga na marginalno i tehničko pitanje koje je samo prividno u vrhu političke agende.
Trajuća politička kriza u Crnoj Gori, uz prateće ekonomske, socijalne i druge negativne posljedice, dobija na ozbiljnosti i zbog neodgovornih i populističkih vlasti, ali i intenziviranog urušavanja institucija i izostanka potrebnih promjena. CGO je nedavno iznio podatke koji ukazuju da je mreža pregovaračkih radnih grupa uspavana i da taj najvažniji front domaće evropske politike ne održava ni minimum aktivnosti ka snaženju Crne Gore da bi dostigla EU standarde.
Zato i nezainteresovanog mladih za EU politike treba posmatrati u širem kontekstu koji nije stimulativan i u kojem su, pored navedenog, više nego ikada ranije, izloženi velikom uticaju lažnih vijesti, a čiji značajan dio se odnosi na plasiranje dezinformacija i širenje anti-EU propagande, upravo sa ciljem jačanja euroskepticizma. Pored toga, oblikovanje mladih u Crnoj Gori danas obilježava i klerikalizam i polarizacija društva. Crna Gora još uvijek nije pokazala dovoljnu snagu kada je u pitanju zaštita vrijednosti građanskog društva, a što bi kao prva viđena naredna članica EU morala uraditi i izboriti se sa aktuelnim boljkama za dobrobit makar budućih generacija, ako ne onih koje danas svjedoče ovom stanju.
Mišljenja sam da mali broj mladih ljudi u Crnoj Gori ulaže napore da promijeni atmosferu i skepticizam kada je u pitanju EU. Važno je podvući i da put od evroskepticizma ka evrooptimizmu treba biti postepen i održiv. Vjerujem i da mladi koji su angažovani u NVO sektoru najviše doprinose promociji pozitivnih promjena u društvu i preusmjeravanju trenutno pesimističnih prilika. Da se to vidi i šire potvrđuje i ocjena građana i građanki koji u Crne Gore vjeruju NVO sektoru više nego političkim strankama, Skupštini, Vladi, Predsjedniku, policiji, sudstvu i tužilaštvu, a što je pokazalo i jedno od posljednjih izdanja CG Pulsa. Zato im treba dati što više prilika u tom sektoru gdje partijska i druga obilježja nisu važna i gdje se cijene po rezultatima, jer nema boljeg načina sad da se i njihov evroskepticizam transformiše ka evroentuzijazmu.
Nikola Obradović, asistent na projektima
Napomena: tekst je objavljen na okruženje.net