Centar za građansko obrazovanje (CGO) organizovao je tokom vikenda terenski dio programa druge generacije Putujuće škole tranzicione pravde, koji je uključio posjetu lokalitetima koji se vežu za ratne zločine u slučaju “Bukovica”, “Kaluđerski laz”, “Murino”, “Deportacija” i logor “Morinj”. Učesnici programa su imali mogućnost da razgovaraju i sa aktivistima lokalnih organizacija koje se bave izučavanjem ovih ratnih zločina i čuvanjem sjećanja na žrtve.
Prvog dana obilaska mjesta zločina, tokom posjete Bukovici, polaznicima Putujuće škole tranzicione pravde se obratio Ferid Osmanagić, aktivista lokalne NVO Bukovica, dok je sa njima o slučaju “Kaluđerski laz” i “Murino” na licu mjesta razgovarao istoričar i savjetnik u CGO-u, Miloš Vukanović.
Drugog dana programa, učesnici su ispred Centra bezbijednosti Herceg Novi o slučaju “Deportacija” nešto više mogli saznati od aktivistkinje NVO ANIMA iz Kotora, Ervine Dabižinović, a predavanje prilikom obilaska bivšeg sabirnog centra “Morinj” sa njima je razgovarala Ljupka Kovačević, aktivistkinja NVO ANIMA.
Tokom ove intenzivne dvodnevne posjete, učesnici Putujuće škole tranzicione pravde su na mjestima stvarnih stradanja bili u prilici da uče o ovim zločinima, ali i da se dodatno upoznaju sa istorijskim kontekstom koji je prethodio dešavanjima 90ih, društvenom, političkom i medijskom atmosferom koja je kreirana u vremenu kada su ti zločini počinjeni, kao i sudskim procesima i odnosu države prema žrtvama, svjedocima i počiniocima.
“Cilj ovih posjeta nije samo da pruži dodatne informacije o raznim aspektima ratnih zločina i tranzione pravde u Crnoj Gori, već i da očuva sjećanje na mjesta stradanja i žrtve. Takođe, izučavanje događaja iz skorije prošlosti ne može biti kompletno bez posjete samih mjesta sjećanja i razgovora sa lokalnim istraživačima koji mogu da pruže detaljan, specifičan i manje poznat uvid u lokalne procese, ali i pruže vitalne informacije kako su sami događaji oblikovali i kako i dan danas utiču na lokalnu zajednicu”, naglasio je Miloš Vukanović, savjetnik u CGO-u i koordinator ovog programa.
Putujuća škola tranzicione pravde zamišljen je kao dopunski obrazovni program mladim profesionalcima iz oblasti prava, političkih nauka, novinarstva i istorije, koji su zainteresovani za procese suočavanja s prošlošću i tranzicione pravde. Posjeta mjestima zločina je završni segment tromjesečnog programa, tokom kojeg su učesnici škole prisustvovali predavanja iz oblasti tranzicione pravde, međunarodnog i humanitarnog prava, procesa suđenja za ratne zločine, teorije i kulture sjećanja, odnosom suočavanja s prošlošću sa zahtjevima u okviru procesa pristupanja EU, medijskim i multumedijalnima praksama u ovoj oblasti.
Druga generacija Putujuće škole tranzicione pravde organizuje se uz podršku Ministarstva za ljudska i manjinska prava, a u okviru projekta “Tranzicionom pravdom do multikulturalizma”.
Vasilije Radulović, saradnik na programima