Na Međunarodni dan borbe protiv korupcije, Centar za građansko obrazovanje (CGO) poziva crnogorske nadležne institucije da konačno pitanje borbe protiv korupcije stave kao prioritetno, a posebno imajući u vidu devastirajuće posljedice korupcije kojima svakodnevno svjedočimo i ograničenja koja to nosi za ukupni proces demokratizacije i evropeizacije. Ukazujemo i da je  marginalizovana a veoma važna borba protiv korupcije na lokalnom nivou.

Na ozbiljne nedostatke u borbi protiv korupcije ukazuje i Izvještaj Evropske komisije za Crnu Goru za 2019, kao i Nezvanični papir o stanju u pregovaračkim poglavljima 23 i 24. Oni apostrofiraju, u negativnom kontekstu, sudstvo i tužilaštvo, ali i rad Agencije za sprečavanje korupcije (ASK). Partijski inžinjering ne može izgraditi institucije koje će biti kredibilne i imati profesionalni kapacitet da produkuju mjerljive rezultate i to postaje svima jasno. U tom kontekstu očekivano i pada povjerenje u institucije koje bi morale biti stubovi sistemske borbe protiv korupcije.

Korupciju na lokalnom nivou građani najdirektnije osjećaju. Na žalost, ni tu antikoruptivni mehanizmi do sada nijesu pokazali nikakav učinak. Po zvaničnim podacima, 696 organa od ukupno 711 (ili 97.89%), u periodu od 2016. do kraja 2018, usvojilo je planove integriteta. Znači, veliki je broj onih koji su formalno ispunili tu svoju obavezu, ali se ta forma nije preslikala na  suštinu. Takođe, velike su diskrepance u percepcijama i akcijama nadležnih organa i zainteresovanih nevladinih ogranizacija, medija, građana i drugih subjekata, čime se osnažuje postojeći jaz umjesto da se ujedinjuju snage u borbi protiv korupcije. »

Ovogodišnje X jubilarno izdanje Crnogorskog festivala filma o ljudskim pravima UBRZAJ tematski fokus ima na suočavanju sa prošlošću, rodnoj ravnopravnosti i LGBT pravima, uz brojne prožimajuće savremene ljudskopravaške izazove predstavljene kroz vizuru vrhunskih filmova najnovije produkcije. UBRZAJ 2019 donosi najviše premijera do sada, ali i izložbu i niz panel diskusija.

UBRZAJ 2019 otvara, u utorak 10. decembra na Međunarodni dan ljudskih prava, u 20h00 DNEVNIK DIANE BUDISAVLJEVIĆ, rediteljke Dane Budisavljević, prve žene koja je na Pulskom filmskom festivalu dobila Zlatnu arenu za režiju od 1957.godine. Ovaj film je snažno uzdrmao publiku širom regiona, a kritičari mu redom daju čistu peticu. To je istinita priča o najboljim ljudima u najgorim vremenima. Diana Budisavljević sa suprugom ljekarom, kćerkama i tek rođenom unukom živi životom zagrebačke visoke građanske klase. U jesen 1941. saznaje da se Jevrejke i Srpkinje s djecom odvode u logore gdje umiru od gladi i bolesti. Jevrejska opština šalje pomoć Jevrejkama, ali za Srpkinje se niko ne brine. Ona inicira i vodi akciju kojom će do kraja rata od sigurne smrti u ustaškim logorima biti spašeno više od 10.000 djece. Zahvaljujući Dianinom dnevniku, koji je nakon njene smrti pronašla unuka, rasvijetljena je herojska uloga žene uvjerene da njen život nije vrijedniji od života nedužno progonjenih. »

Centar za građansko obrazovanje (CGO) osuđuje napad na novinara dnevnog lista „Dan“, Vladimira Otaševića, koji se, prema navodima te dnevne novine desio 3. decembra 2019, u tržnom centru „Delta City“. Fizičko nasilje ne može i ne smije biti odgovor na bilo kakvo postupanje novinara, a posebno ako je u pitanju javni interes kojim se novinar vodio. CGO poziva Tužilački savjet da hitno ispita da li ponašanje tužioca Miloša Šoškića u skladu sa Etičkim kodeksom državnih tužilaca i shodno slučaj procesuira. Takođe, CGO poziva rukovodstvo Uprave policije, ali i Savjet za građansku kontrolu rada policije, da se odrede prema ponašanju policijskog službenika koji je bio akter ovog incidenta.

Javni je interes da građani i građanke Crne Gore budu informisani o tome u kakvom se društvu nalaze državni tužioci i koliko to doprinosi integritetu Tužilaštva, a posebno imajući u vidu da je prepoznata potreba da se radi na podizanju izrazito niskog stepena povjerenja u Tužilaštvo, na što je nedavno i s pravom ukazao i potpredsjednik Vlade i ministar pravde Zoran Pažin. Izražavamo zabrinutost nad činjenicom da je jedan tužilac nijemo posmatrao napad na novinara, nezavisno od forme i intenziteta tog napada. Profesionalno i etički, a i patriotski bi bilo bi da upravo tužilac takav sukob pokuša makar prevenirati. Postavlja se pitanje: da li bi tako tužilac posmatrao da recimo neko sjutra napadne njegovog kolegu ili je u ovoj državi postalo uobičajeno da se novinari maltretiraju? Da li je problem još veći kad u tome učestvuju i pripadnici policijskih snaga? I da li se ovim samo doprinosi kontinuiranom padu Crne Gore na svim međunarodnim rang listama koje mjere stepen medijskih sloboda, ali i način na koji državi i njene institucije štite novinare? »

Povodom 3. decembra – Međunarodnog dana osoba sa invaliditetom, Centar za građansko obrazovanje (CGO) podsjeća na nepovoljan položaj osoba sa invaliditetom (OSI) u Crnoj Gori, a prije svega u dijelu ostvarivanja osnovnih prava iz oblasti obrazovanja, zapošljavanja, zdravstvene zaštite i kretanja. CGO poziva nadležne institucije da se udruže u iznalaženju modaliteta za dosljedno sprovođenje zakonskog okvira zaštite OSI kako bi jačali inkluziju ove grupe u crnogorsko društvo.

Zabrinjavajuće je da i u 2019. dobijamo opomene iz EU, ali i sa drugih međunarodnih adresa, da se zakonodavni okvir zaštite OSI ne sprovodi adekvatno a što značajan dio OSI stavlja u položaj drugorazrednih građana. I istraživanja CGO-a potvrđuju zabrinjavajuću incidencu, jer čak 82% građana navodi da je položaj osoba sa invaliditetom u Crnoj Gori gori u odnosu na položaj prosječnih građana. OSI su važan resurs, ali resurs koji se zapostavlja uslijed predrasuda prema ovoj grupaciji i uskraćivanja šansi uz skrivanje iza finansijskih izdavajanja za novčane naknade po osnovu invaliditeta. Stoga je potrebno identifikovati ključne tačke u kojima se položaj OSI može popraviti i snažnije zagovarati zapošljavanje i princip samostalnog življenja OSI. Evropska komisija nas i u Izvještaju za Crnu Goru za 2019. upozorava na potrebu uspostavljanja adekvatnog i transparentnog sistema potrošnje sredstava iz Fonda za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje OSI. »

Centar za građansko obrazovanje (CGO) cijeni da sedam godina pregovora, značaj integracione dinamike Crne Gore i kvalitet sprovedenih reformi, posebno u periodu kada se konstatuje stagnacija, ali i regresija, u pojedinim oblastima jačanja vladavine prava zahtijeva osvrt i na pregovaračku strukturu, a čemu doprinos daje i kroz studiju studiju Pregovaračka struktura u Crnoj Gori i komparativna iskustva – jesmo li pronašli najbolji model?

Crna Gora, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji (EU), za kratko vrijeme pozicionirala se kao “lider u procesu evropskih integracija” na zapadnom Balkana. Tokom sedam godina pregovora, Crna Gora je otvorila 29 pregovaračkih poglavlja i tri privremeno zatvorila. Već sada je jasno da proces pregovora traje daleko duže nego što je to bio slučaj sa drugim državama članicama. »